Ngày nay ta có thể xem trực tiếp những sự kiện tầm cỡ được tổ chức ở đầu bên kia bán cầu thông qua màn hình điện tử nằm gọn trong lòng bàn tay. Livestream (phát video trực tiếp qua mạng xã hội) đang thay đổi cách thức con người trải nghiệm thế giới, nhưng đó có phải là một thay đổi hoàn toàn tích cực?
Tại nhiều quốc gia trên khắp thế giới, mạng 4G đã trở nên phổ biến. Nhờ đó việc bật điện thoại lên và livestream những trải nghiệm cá nhân đã trở thành điều bình thường.
Du khách tập trung ở đại lộ Via Della Conciliazione trước Nhà thờ Thánh Peter sau khi thi thể của Giáo hoàng John Paul đệ nhị được đưa qua quảng trường Vatican năm 2005. Ảnh: AP/Luca Bruno.
Năm 2005, tại tang lễ của Giáo hoàng John Paul đệ nhị, ta chỉ có thể nhìn thấy một người cầm điện thoại bên góc phải.
Nhưng đến năm 2013, tại buổi nói chuyện của Giáo hoàng Francis, xung quanh ông là một biển màn hình điện thoại. Tất cả đều đang hoạt động, mang đến hàng ngàn góc nhìn, kể lại những câu chuyện khác nhau về sự kiện.
Du khách chụp ảnh Giáo hoàng Francis trong khi ngài nói chuyện tại thánh đường Thánh Peter ở Vatican năm 2013. Ảnh AP/Michael Sohn.
Mở rộng ranh giới trải nghiệm Không thể phủ nhận những gì livestream đem lại cho đời sống hiện đại. Người ta không còn quá thất vọng khi không thể tham dự buổi ra mắt sản phẩm công nghệ mới nhất hay không giành được tấm vé xem buổi hòa nhạc của nghệ sĩ yêu thích nữa. Họ có thể lên mạng tận hưởng sự kiện được phát trực tiếp bởi những khán giả ngồi ngay hàng ghế đầu.
Trái ngược với những buổi phát sóng chính thức của các đơn vị truyền thông, livestream không hề bị hoãn, giới hạn đối tượng xem hay đòi khán giả trả phí. Một điểm thú vị nữa là livestream có thể cung cấp cái nhìn của chính người trong cuộc.
Trong khi đài truyền hình chỉ chọn lọc phát sóng những bài phát biểu và thuyết trình tiêu biểu thì từ livestream của một cá nhân, ta có thể theo dõi diễn biến toàn sự kiện.
Một nữ Youtuber sử dụng điện thoại thông minh để phát trực tiếp lễ hội Douyu trên mạng. Ảnh: Wang HE/Getty Images.
Nhưng trải nghiệm thế giới thông qua ống kính của người khác cũng mang lại những rủi ro khôn lường, bởi thông tin phụ thuộc vào đối tượng cũng như góc máy được chọn. Khi xem livestream của người khác – nhất là một người hoàn toàn xa lạ, ta đang nhìn thế giới qua thế giới quan của họ và tiếp cận sự kiện ở một góc nhìn chủ quan.
Sẽ như thế nào nếu livestream được thực hiện bởi một phần tử cực đoan? Thế giới hẳn đã thấm thía nỗi kinh hoàng này khi sự kiện livestream xả súng khủng bố hai nhà thờ Hồi giáo ở New Zealand xảy ra.
Livestream cũng khiến con người quên đi việc tiếp xúc với thế giới xung quanh. Nhiều người bắt đầu hoài niệm về những năm đầu thập niên 90, khi điện thoại chưa phổ biến trên toàn cầu và con người vẫn nhìn mọi việc xung quanh bằng chính đôi mắt của mình.
Chưa kể, livestream có thể là một cái gai trong mắt các nhà tổ chức sự kiện, có thể xâm phạm quyền bảo mật thông tin của họ và làm giảm số lượng khán giả chịu bỏ tiền tham dự. Một vài đơn vị thậm chí còn áp dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm ngăn chặn livestream diễn ra trong các sự kiện mang tính độc quyền.
Không thể phủ nhận những thay đổi lớn lao mà livestream mang lại cho nhận thức con người. Bên cạnh việc mang lại sự đa dạng và nới rộng ranh giới trải nghiệm, thì đi kèm với đó là những rủi ro có thể đẩy con người ngày một xa rời trải nghiệm thực tế, kể cả nguy cơ bị lạm dụng bởi những thành phần tiêu cực trong xã hội.
>> Nhiều sự kiện công nghệ vẫn được tổ chức trực tuyến giữa mùa dịch
Kalev Leetaru
Theo Forbes Vietnam
